علت سرگیجه چیست و میزان ارتباط آن با گوش چقدر است

در این مقاله به بررسی پاسخ به این سوال که علت سرگیجه چیست ؟ می پردازیم که به دلایل مختلفی مانند وارد شدن ضربه به گوش، ویروس و افزایش فشار خون ممکن است تعادل در گوش داخلی به هم بریزد. همین امر موجب می شود سرگیجه هایی با منشاء شنوایی ایجاد شود. اغلب افراد در زمان سرگیجه تصور می کنند دچار افت فشار ناشی از ضعف فیزیکی شده اند. اما لازم است بدانید که حدود ۸۰ درصد از سرگیجه ها در افراد منشاء شنوایی دارند. شایع ترین سرگیجه ها “سرگیجه های خوش خیم وضعیتی” نام دارند. به عبارتی دیگر اکثر سرگیجه ها ریشه در بیماری های شنوایی (گوش داخلی) دارند. علت بروز این عارضه بر اثر جابه جایی کریستال های کلیسمی واقع در سیستم تعادل گوش می باشد و در زمانی که افراد به هر سمتی (بالا، پایین، چپ و راست) سر خود را تکان می دهند دچار سرگیجه می شوند. همچنین برای کسب اطلاع از انواع سمک گوش از جمله سمعک حلزونی به دیگر مقالات سایت مراجعه نمایید.

علت سرگیجه چیست

گوش داخلی از دو جزء تشکیل شده است. جزء حلزونی شکل گوش که هنگام شنیدن درگیر می شود و جزء دهلیز گوش که به حفظ تعادل در بدن کمک می کند. اگر بخش تعادلی گوش، بیمار شود فرد مبتلا دچار عدم تعادل و سرگیجه خواهد شد و چنانچه بخش شنوایی دچار اختلال شود فرد مبتلا به مشکلات شنوایی می شود.

در سایت تهران صفیر با انواع سمعک از جمله سمعک فوناک بیشتر آشنا شوید.

تشخیص منشاء و علت سرگیجه چیست

سرگیجه و عدم تعادل در افراد می تواند علت های مختلف داشته باشد. بنابراین اولین گام  در پاسخ به سوال علت سرگیجه چیست ؟ این است که به متخصص شنوایی و یا مغز و اعصاب برای ارزیابی و معاینات بالینی مراجعه شود. بعد از این مرحله تست های شنوایی و تعادل انجام می شود. آزمایش تعادل که «ویدیونیستاگموگرافی» یا «VNG» نام دارد از سوی پزشک درخواست می شود و ادیولوژیست یا شنوایی شناس آن را انجام می دهد. علت این آزمایش ارزیابی سیستم تعادلی بدن و همچنین اطمینان از عملکرد درست آن می باشد. آزمایشات دیگری هم مانند: تست عملکرد مغز، گردن، رگ های خونی، هورمون و قلب برای تشخیص علت بروز سرگیجه وجود دارند.

سرگیجه با منشاء شنوایی

عارضه هایی مانند اختلال در عروق حلزونی گوش، حملات ویروسی و فشار درون گوش داخلی ممکن است باعث عدم تعادل در سیستم تعادلی بدن شوند. مثل عارضه منیر یا همان هیدروپس آندولنف که به علت اختلال در باز جذب مایع درون آن، فشار ایجاد شده و سیستم تعدلی فرد را به هم می ریزد. در برخی بیماری های کم شنوایی ارثی نیز سیستم تعادلی درگیر می شود.

سرگیجه های خوش خیم وضعیتی

در ادامه مطلب علت سرگیجه چیست باید بگوییم که شایع ترین سرگیجه ها، سرگیجه های خوش خیم وضعیتی هستند. این نوع از سرگیجه بیشتر در سنین ۵۰ سال به بالا و یا ناشی از ضعف بدنی که در دورانی خاص مثل بارداری در زنان اتفاق می افتد. که البته درمان دارویی ندارد و ادیولوژیست با آموزش برخی از روش های حرکتی در جهت از بین بردن آن به درمان بیمار کمک می کند. لازم به ذکر است که این اختلال در زنان به علت اختلال در سطح هورمون ها و ضعف عمومی بدن می باشد. برای برطرف کردن آن می توان از ویتامین ها D استفاده کرد.

علت سرگیجه چیست و اقدامات لازم در زمان بروز آن

اگر سرگیجه همراه با صدای وزوز و افت شنوایی در سیستم شنوایی است حتماً به متخصص شنوایی شناس و یا متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. برای ممانعت از بروز بیماری های مسافرتی که معمولاً با سرگیجه بروز می کنند قبل از مسافرت از داروهای آرام بخش استفاده کنید. استفاده از داروهای ضد سرگیجه باعث طولانی تر شدن دوره درمان خواهد شد. در ادامه مهمترین راهکارها حین بروز سرگیجه توصیه می گردد:

1. نترسید و سعی کنید خونسرد باشید. استرس باعث افزایش سرگیجه می شود
2. اگر در حالت راه رفتن هستید بایستید و سپس به جایی تکیه دهید و یا بنشینید! تا خطر افتادن شما را تهدید نکند!
3. معمولاً افراد چشم های خود را در مواجه با سرگیجه می بندند سعی کنید این کار را نکنید و با خیره شدن به یک نقطه باعث کاهش ایجاد سرگیجه و علت سرگیجه و عدم تعادل شوید.
4. اگر همراه با سرگیجه دچار علائم دیگری مانند کاهش بینایی، سردرد و یا بی حسی در اندام های خود هستید حتماً در اسرع وقت به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
5. اگر سرگیجه همراه با صدای وزوز و افت شنوایی در سیستم شنوایی است حتماً به متخصص شنوایی شناس و یا متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید.
6. برای ممانعت از بروز بیماری های مسافرتی که معمولاً با سرگیجه بروز می کنند قبل از مسافرت از داروهای آرام بخش استفاده کنید.
7. عدم تجویز و استفاده از داروهای ضد سرگیجه باعث طولانی تر شدن دوره درمان خواهد شد.

مشخصات انواع برندهای سمعک نامریی را ما در سایت تهران صفیر قرار داده ایم؛ درادامه می خواهیم درباره سمعک زیمنس ببیشتر بدانیم.

کریستال گوش چیست

کریستال گوش یا سنگ گوش به ذراتی گفته می شود که داخل گوش داخلی قرار می گیرند. این کریستال ها در تمامی ارگان وستیبولار گوش داخلی یعنی ارگان مربوط به سرگیجه و تعادل وجود دارند. این کریستال ها با حرکتی که ناشی از مایع اطراف آنها انجام می گیرد جابه جا شده و سبب ارسال سیگنال های عصبی به قسمت مغزی مربوط به تعادل و سرگیجه می شود. کریستال های گوش در اورگان های به نام مجرای های نیمدایره ای، ساکول و اتریکول قرار دارند. این مواد در با هر حرکتی که در سر و یا بدن اتفاق می افتد تحریک می شوند و سیگنال عصبی مناسب تولید می کنند. تمام شتاب خطی و زاویه دار بدن و سر از طریق این اورگان درک و مخابره می گردد. تغییر در تعداد و یا نظم کریستال گوش یا سنگ گوش باعث سرگیجه می گردد. برای بررسی عملکرد این اورگان ها از تست های سرگیجه ای باید استفاده گردد.

تست سرگیجه

اگر فردی دچار سرگیجه شود برای اینکه منشاء این سرگیجه کجاست باید تست سرگیجه انجام دهد. همان طور که می دانید برای اینکه تعادل فردی حفظ شود و یا به اصطلاح موقعیت شناسی صحیحی از محیط وجود داشته باشد نیاز است که دستگاه بینایی، دستگاه شنوایی و نیز سیستم اعصاب مرکزی باید به صورت هماهنگ و منظم با هم در ارتباط باشند. هر گاه هر کدام از این اورگان ها به دلایل مختلف دچار نقصان گردند یک از تبعات آن ایجاد سرگیجه است. نوع و شکل و مدت زمان سرگیجه در بیمارهای مختلف با هم متفاوت است. بنابراین برای اینکه منشاء سرگیجه واقعی مشخص گردد لازم است تست سرگیجه انجام شود. در این حالت مجموعه ای از تست ها برای فرد انجام می شود که نشان می دهد کدام قسمت این سه دستگاه دچار عیب است. مراکزی که این تست ها را انجام می دهند نسبت به سایر مراکز شنوایی و سمعک کمتر هستند.

حلزون گوش و سرگیجه

همان طور که پیشتر ذکر گردید حلزون گوش و سرگیجه ارتباط نزدیکی دارند به طوری که یکی از مهمترین عواملی که باعث سرگیجه می شود اختلال در حلزون گوش است. گوش دارای سه قسمت اصلی است گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخل. درون گوش داخلی اورگان های مربوط به شنوایی و نیز تعادل به کار رفته است. قسمت تعادلی حلزون گوش با همکاری سیستم اعصاب مرکزی و چشم مسئول حفظ تعادل هستند. با این حال چنانچه ارتباط این مراکز با هم بهم بخورد نتیجه آن ایجاد سرگیجه و عدم تعادل خواهد بود. به نظر می آید اگر کسی مشکل کم شنوایی داشته باشد به علت نزدیکی و باهم بودن این دو قسمت ممکن درجاتی از سرگیجه را نیز درک کرده باشد. برای تفکیک اینکه در حلزون گوش، قسمت مربوط به سرگیجه هم درگیر شده است یا خیر، می توان از تست های مربوط به سرگیجه و تعادل استفاده کرد.

ارتباط سرگیجه با گوش

سرگیجه یا به علت مشکلات گوشی است یا مشکلات بینایی یا مشکلات مغزی. ارتباط سرگیجه با گوش به این صورت است که اگر اختلالی در گوش وجود داشته باشد که منشاء سرگیجه باشد سرگیجه ای ایجاد می شود که کاملا چرخشی است یعنی در این حالت فرد احساس چرخش دارد یا محیط اطراف را در حال چرخش درک می کند. در واقع سرگیجه های که با چرخش بدن یا سر تشدید می شود کاملا منشاء گوشی دارد. برای درمان این سرگیجه ها لازم است مانوهای خاصی روی فرد انجام شود تا از سرگیجه نجات پیدا کند. در برخی موارد نیز سرگیجه های گوشی مدت زمان طولانی تری ادامه خواهند یافت. انجام تست های مخصوص سرگیجه برای شناسایی قسمت آسیب دیده و تدوین برنامه های توانبخشی مناسب از بین بردن سرگیجه لازم خواهد بود. برای ارزیابی ارتباط سرگیجه با گوش نیاز هست به کلینیک های ارزیابی تعادل و سرگیجه مراجعه شود.

نویسنده: دکتر ایوب ولدبیگی
دارای مدرک دکترای تخصصی شنوایی شناسی Doctor of philosophy Degrees( Ph.D.) Audiology از دانشگاه علوم پزشکی ایران (IUMS)، مدرس و عضو کادر آموزش دانشگاه، حیطه فعالیت تجویز انواع سمعک های به روز دنیا، ارزیابی تخصصی شنوایی و درمان وزوز گوش.

خوب بشنوید خوب زندگی کنید
سمعک تهران صفیر