بیماری گوش میانی چیست و علائم آن به چه صورت است؟

بیماری گوش میانی چیست ؟ در این مطلب به بررسی بیماری و علائم گوش میانی می پردازیم. کم شنوایی را می توان از طریق، نوع (انتقالی، حسی، عصبی) ، محل آسیب، یا علت کم شنوایی گوش توصیف کرد. انواع کم شنوایی را عمدتا به دو دسته حسی و انتقالی تقسیم می کنند.

گوش میانی چیست؟

گوش انسان از سه بخش اصلی تشکیل شده است. این سه بخش به خاطر جایگاهی که دارند به نام های گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی تقسیم بندی می شوند. در این مقاله در مورد گوش میانی و بیماری ها و اختلالاتی که دارد توضیح داده می شود. گوش میانی معبری است که صداهای که از محیط بیرون به از طریق گوش خارجی یعنی لاله و مجرای گوش وارد می شود را دریافت می کند. گوش میانی صداهای دریافتی را گاها تقویت و برخی موارد هم که شدت صدای ورودی زیاد است برای جلوگیری از آسیب به ساختارهای داخلی تر کاهش می دهد. در ورودی گوش میانی پرده گوش یا پرده تمپان وجود دارد به این پرده سه استخوان که کوچکترین استخوان های بدن هم هستند و به نام استخوانچه های گوش معروف هستند صدا را به ساختار حلزون گوش منتقل می کنند. بیماری و اختلالات زیادی هم وجود دارد که این قسمت را درگیر می کند. در ادامه به مهمترین این بیماری های اشاره می شود.

بیشتر بیماری های گوش میانی قابل درمان است. درمان را به عقب نندازید.

بیماری گوش میانی

هر اختلالی که باعث کم شدن شنوایی و یا درد و حالت ناخوشی در گوش شود به عنوان بیماری گوش میانی از آن نام می برند. بیماری گوش میانی بسیار گسترده می باشند و عوامل زیادی هم به صورت اکتسابی و هم وراثتی و مادرزادی ممکن است باعث این بیماری ها گردند. اتیت یا عفونت های گوش از شایع ترین بیماری های گوش میانی به حساب می آیند که باعث درد، ترشح گوش و گاها سوراخ شدن پرده تمپان می گردند. بیماری های شایع دیگری که در بین بزرگسالان رایج است بیماری به نام اتواسکلروزیس است که به علت چسبندگی استخوانچه های گوش میانی اتفاق می افتد و کاهش شنوایی محسوسی را نیز ایجاد می کند. ضربه های که به گوش وارد می شود و یا وسایلی که خواسته یا ناخواسته به درون گوش وارد می شود نیز ممکن است ایجاد سوراخ و بیماری گوش میانی شوند. برای تشخیص و درمان بیماری گوش میانی به کلینیک های شنوایی شناسی و مشاوره با پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه شود.

علائم آسیب گوش میانی

مجموعه ای از مشکلات و اختلالات هست که مرتبط به قسمت گوش میانی است. علائم آسیب گوش میانی به صورت مشکل انتقالی نمایان می شود به این معنی که افرادی که این مشکلات را درک می کنند به صورت ویژه کاهش حجم صدا را دارند و همچنین اینکه ممکن است صدای خودشان را بلندتر از حالت عادی بشنود. در ادامه مجموعه اختلالات و بیماری های گوش میانی را به صورت موجز ذکر می گردد:

1. درد گوش
2. ترشح گوش
3. اتیت میانی حاد
4. اتیت میانی مزمن
5. کلستئاتوم
6. اتواسکلروزیس
7. تومور گلوموس

درد گوش

در کودکان درد گوش عمدتا اتوژنیک (ناشی از خود گوش) است و به وسیله عفونت ایجاد می شود. کودکان مستعد به اتیت میانی (عفونت یا بیماری گوش میانی) و اتیت خارجی هستند. مجرای بزرگ و افقی بودن شیپور استاش در کودکان دلیل اصلی مبتلا شدن به انواع اتیت ها عنوان شده است. بیشتر شکایات بزرگسالان از درد گوش بر خلاف کودکان منشاء شان اتوژنیک نیست. عمدتا در بزرگسالان درد گوش ناشی از اختلالاتی است که حلق، حنجره، لوزه ها و ماهیچه های جونده را درگیر می کند.

در سایت تهران صفیر برای آشنایی بیشتر با انواع سمعک و برندهای گوناگون، مقالات جامعی نوشته شده است. به عنوان مثال می توانید مقاله سمعک زیمنس را مطالعه نمایید.

درد متناوب گوش

درد متناوب گوش یکی از مشکلات و بیماری های است که بسیار آزاردهنده است و باید در اسرع وقت درمان شود. در گوش وجود درد به علت عفونت است. این عفونت می تواند در قسمت از گوش اعم از گوش خارجی، گوش میانی و نیز گوش داخلی رخ دهد. درد متناوب گوش به این معنی است که درد گوش شروع می شود مجدد تسکین می یابد و بعد از زمان معینی دوباره درد عود می می کند. حال، این درد به علت عفونت در هر کدام از قسمت های گوش هم باشد باید درمان شود تا درد آن کم و از بین برود. برای اینکه مشخص شود کدام قسمت از گوش درگیر عفونت شده است لازم است که آزمایش های مربوط به گوش مانند ادیومتری و خصوصا تمپانومتری انجام شود. در کودکان و نوزادان بیشتر عفونت و درگیری گوش در گوش میانی اتفاوق می افتد که علت آن گشاد، مستقیم و کوتاه بودن لوله شیپور استاش می باشد. در بزرگسالان درد متناوب گوش به دلیل درگیری هم گوش خارجی و هم گوش میانی می باشد.

ترشح گوش

مایع مترشحه میتواند ناشی از کانال، حفره گوش میانی، یا حفره کرانیال باشد. ترشحات بدون درد ممکن است نتیجه اتیت میانی حاد باشد که ترشحات ماه ها و سالها ادامه پیدا میکند و میتواند ناشی از کلستئاتوم باشد. رنگ، بو و تداوم ترشحات و همراه بودن آن با نشانه ها و تروما نشانه هایی برای پی بردن به محل و علت ترشحات گوش هستند. رنگ زرد مانند و پرحجم بودن مایع تقریبا همیشه دال بر وجود عفونت گوش میانی است.

اتیت میانی حاد

اتیت میانی حاد یک اختلال شایع  است که تقریبا ۷۰ درصد کودکان با سن حدود سه سال به آن مبتلا میشوند. این اختلال با عفونت چرکی مشهود میشود و با ادم، احتقان، خروج خون و تب همراه است. در بیمارانی که درد هم وجود دارد که ناشی از التهاب پرده تیمپان و فشار بر آن است.  کودکان زیر ۷ سال یا بیشتر از آن مستعد تر از دیگران به ابتلا به اتیت میانی حاد هستند.  که دلیل آن آناتومی متفاوت شیپور استاش آنها است.

نقش شیپور استاش در اتیت میانی

شیپور استاش در کودکان کوتاه تر افقی تر و عریض تر است. این اناتومی شیپور استاش باعث می شود که باکتری ها به آسانی از حلق یا بینی وارد فضای گوش میانی شوند. تیمپانوستومی لوله کوتاهی است که در پرده تیمپان قرار داده میشود. تیمپانوستومی یک درمان مرسوم در کودکان برای خروج ترشح از گوش است. تیمپانوستومی باعث کاهش شنوایی بیشتر ازdB  ۱۵ میشود. لوله های تیمپانوستومی معمولا بعد از یک سال بیرون آورده میشوند. در بیشتر موارد بعد از تیمپانوستومی پرده تیمان بطور خود به خود ترمیم می شود.

اتیت میانی مزمن

این نوع از اتیت دارای درد کمتری است و تخلیه ترشحات از آن به نسبت کمتر و دارای عفونت گوش میانی عود کننده است. اتیت میانی مزمن عمدتا بطور متناوب به درمان با آنتی بیوتیک پاسخ میدهد. دلیل ترشح دائمی از گوش در اتیت میانی مزمن بسیار روشن نیست.  این نوع از اتیت با عملکرد غیر طبیعی شیپور استاش و همچنین با سینوزیت همزمانی دارد. هجوم اتیت میانی مزمن عمدتا به دنبال اتیت میانی حاد رخ میدهد.  این نوع اتیت ممکن است باعث فرسایش تدریجی بافت استخوانی شود. معمول ترین نشانه که در پی خواهد آمد کاهش شنوایی است. در سایت تهران صفیر با انواع سمعک از جمله سمعک فوناک بیشتر آشنا شوید.

کلستئاتوم

کلستئاتوم نام کیستی است که از طریق هجوم سلولهای پوست به گوش میانی ایجاد می شود. پوست در سطح بیرونی یا لترال پرده تمپان یافت می شود. این لایه ها مانند سایر پوست های بدن پوست اندازی میکند. پوست های ریخته شده از طریق یک مکانیزم بی نظیر از روی پرده کنار رفته و از طریق اپی تلیوم کانال گوش به بیرون میریزد.

انواع کلستئاتوم در بیماری گوش میانی

گاهی اوقات پرده تمپان یک جمع شدگی عمیق ایجاد میکند و به داخل فضای گوش میانی میرود.  این نوع از کلستئاتوم به عنوان کلستئاتوم اولیه اکتسابی شناخته شده است. کلستئاتوم مادرزادی برخلاف نوع اکتسابی آن ممکن است در پشت پرده تمپان در اشخاصی که هیچ سابقه تروما یا اتیتی ندارند رخ دهد. در هر کدام از انواع کلستئاتوم گسترش توده باعث اتصال آن با استخوانچه ها کپسول اتیک و دیواره های گوش میانی میشود.

عوارض کلستئاتوم

درگیر شدن استخوانچه ها باعث ایجاد کم شنوایی انتقالی میشود. حمله به کپسول اتیک باعث فرسایش آن شده و به راحتی به داخل لابیرنت غشایی نفوذ کرده و باعث کم شنوایی حسی عصبی و سرگیجه میشود. در موارد پیشرفته کلستئاتوم میتواند به طور کامل استخوان تمپورال را تخریب کند و در حفره مغزی حضور پیدا کند.

درمان نکردن برخی از بیماری های گوش میانی ممکن است ممکن است لطمات غیر قابل جبرانی به بار آورد.

اتواسکلروزیس بیماری گوش میانی

اتواسکلروزیس یک نوع اختلال در متابولیسم استخوان تمپورال است. در این بیماری لابیرنت استخونی سخت با شاخه هایی از استخوان اسفنجی جایگزین می شود. این شاخه ها ابتدا پنجره بیضی را تحت تاثیر قرار میدهند سپس به فوت پلایت استخوانچه رکابی گسترش میابند. اتواسکلروزیس باعث عدم حرکت فوت پلایت استخوانچه رکابی بر روی پنجره بیضی می شود و همانگونه که شناخته شده نتیجه اصلی اتواسکلروزیس کم شنوایی انتقالی است.

گاهی اوقات شاخه ها ها لابیرنت را درگیر میکنند که نتیجه آن کم شنوایی حسی عصبی و حتی کری کامل است. در حقیقت بسیاری از عمل های جراحی کاشت حلزون اولیه در بیمارانی انجام شده که تحت تاثیر اتواسکلروزیس بوده اند.

شیوع اتواسکلروزیس در بیماری گوش میانی

کم شنوایی در این بیماران ابتدا در سن ۳۰ تا ۴۰ سالگی نمایان میشود که دارای پیشرفت آهسته است.  بسیاری از بیماران میتوانند از وسایل کمک شنیداری مانند سمعک استفاده کنند. در موارد پیشرفته بیماری عمل جراحی جایگزین کردن رکابی با پروتز و الصاق آن انجام می شود.

تومور گلوموس بیماری گوش میانی

تومور گلوموس از بافت پاراگانگلیونی که در داخل استخوان تمپورال یافت میشود ایجاد میشود؛ بنابراین این تومور پاراگانگلیوماس نیز نامیده میشود. این نوع بافت را بعضی وقت ها جسم گلوموس می نامند که در طول رگ های بزرگ و اعصاب یافت میشود و به عنوان گیرنده فشار عمل میکند و همچنین قادر است تغییرات در فشار اکسیژن را درک کند. تومور گلوموس نادر است ولی در عین حال عادی ترین نئوپلاسم در استخوان تمپورال است که عمدتا بر اساس ناحیه حضور یا محل منشاء نام گذاری میشوند؛ مثلا تومور گلوموس تیمپانیکوم توموری است که در داخل گوش میانی رشد میکند، تومور گلوموس ژوگولار توموری است که در داخل ورید ژوگولار که در نزدیکی سوراخ ژوگولار است میروید.

هر آنچه باید درباره سمعک ویدکس بدانید

تاثیرات بیماری گوش میانی بر مکانیک

اولین عملکرد بیماری گوش میانی تطابق امپدانس سیگنالهایی راه هوایی، با مایع درون گوش داخلی است. تفاوت سطح پرده تمپان به دریچه بیضی و عملکرد اهرمی استخوانچه ها است. حرکت آزاد استخوانچه ها برای افزایش انرژی لازم به پنجره بیضی نقش تعیین کننده ای دارد. هر مانع فیزیکی که این حرکت ساختارهای گوش میانی را مختل کند میتواند باعث کم شنوایی شود. همچنین برای کسب اطلاع از انواع بیماری های گوش از جمله وزوزگوش و پاسخ به این سوال که وزوز گوش نشانه چیست به دیگر مقالات سایت مراجعه نمایید.

مشکلات گوش میانی

عواملی که باعث مشکلات گوش میانی می شوند زیاد هستند نکته مهم در این رابطه که اکثر این بیماری ها و اختلالات گوش در مراحل اولیه به سادگی قابل کنترل شدن هستند و با مراقبت های ساده اولیه و استفاده از داروهای مناسبی که توسط پزشک تجویز شده باشند بیشتر مشکلات گوش میانی از بین خواهند رفت. اما مشکل زمانی ایجاد خواهد شد که در این رابطه سهل انگاری شود یا درمان به تاخیر و تعویق افتد در این حالت مانند یک زنجیره اتصال، مشکلات گوش میانی بسیار زیاد و گاها غیرقابل کنترل می شود. به عنوان مثال عفونت ساده گوش میانی که با استفاده از داروهای معمول به راحتی قابل کنترل است چنانچه درمان نشود باعث درد و ترشح، سپس سوراخ شدن پرده گوش و در صورت ادامه دار شدن آن سرایت کردن عفونت به بخش داخلی گوش و حتی ورود عفونت به مغز و گاها ایجاد مننژییت خواهد کرد. توصیه موکد می شود در صورت داشتن هرگونه علامتی از مشکلات گوش میانی در اسرع وقت برای درمان آن اقدام شود.

کلام پایانی در بیماری گوش میانی

اتیت میانی یکی از معمول ترین بیماری هایی است که هر فردی با آن روبرو می شود. عفونت های حاد میتوانند دردناک باشند و باعث پاره شدن پرده تمپان و خروج چرک از بیماری گوش میانی شوند. عفونت های مزمن ممکن است درد نداشته باشند ولی تجمع مایع در فضای گوش میانی باعث کم شنوایی انتقالی شود. کلستئاتوم یک جرم اپی تلیومی کراتینیزه باکتریایی است که در داخل فضای گوش میانی رشد میکند و باعث فاسد شدن استخوانهای اطراف شده و کم شنوایی از نوع انتقالی یا حسی عصبی ایجاد میکند. چون کلستئاتوم باعث تشکیل یک محیط خوب برای رشد باکتری میشود درنتیجه معمولا با اتیت میانی همراه است. اتواسکلروزیس یک اختلال ژنتیکی در متابولیسم استخوان است که باعث کم شنوایی انتقالی در بسیاری از موارد میشود اما ممکن است با درگیر کردن کپسول اتیک باعث کری حسی عصبی شود.

پرسش های رایج بیماری گوش میانی

در ادامه به این پرسش ها درباره بیماری های گوش میانی پاسخ خواهیم داد.

نشانه بیماری گوش میانی چیست؟

اختلالات گوش میانی می توانند به صورت های مختلف خود را نشان دهند مهمترین این علائم شامل کم شنوایی، درد گوش، خارش و ترشح از گوش می باشد.

مهمترین بیماری های گوش میانی کدامند؟

عفونت های مزمن و حاد گوش میانی، سوارخ شدن پرده گوش (پرفوراسیون)، کلستاتوم و اتواسکلروزیس از شایعترین بیماری های گوش میانی محسوب می شوند.

درمان بیماری گوش میانی چیست؟

خوشبختانه بسیاری از بیماری های گوش میانی زودگذر هستند و با دارو درمانی یا جراحی بهبود پیدا می کنند. هنگامیکه به درد گوش یا عفونت و با ترشح از گوش دچار شدید باید با مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی رفع مشکل کرد.

اگر پرده گوش پاره شود چیکار باید کرد؟

بسیاری از پارگی های پرده گوش که به خاطر ضربه صوتی یا فیزیکی به شرطی که پارگی کوچکی ایجاد کرده باشد به صورت خود به خود ترمیم می شوند. در این حالت باید کانال گوش را خشک نگاه داشت. اما اگر پارگی های گوش به صورت وسیع یا به علت عفونت مزمن باشند معمولا باید با عمل جراحی ترمیم شوند.

درمان اتوسکلروزیس چیست؟

به سخت شدگی استخوانچه های گوش میانی اتوسکلروز می گویند که این اختلال جزو بیماری های گوش میانی تقسیم بندی می شوند. در این بیماری فرد احساس کم شنوایی و پری گوش دارد. درمان این بیماری توسط جراحی و نیز استفاده از سمعک است.

چگونه از گوش مراقبت کنیم؟

در معرض سر و صدای بلند قرار نگرفتن، درمان سریع هنگام عفونت کردن گوش، استفاده نکردن از داروهای سمی گوش، استفاده نکرده از گوش پاکن ها و چکاپ های سالانه می تواند در آگاهی از وضعیت دستگاه شنوایی و نیز مراقبت کردن از آن مفید باشد.