ادیولوژیست کیست و کار متخصص Audiologist چیست ؟ متخصص در زمینه تشخیص، شناسایی، درمان و نظارت بر بیماری های دستگاه شنوایی و دهلیزی سیستم شنوایی افراد تخصص دارد. همچنین از دیگر حوزه های فعالیت شنوایی شناس می توان به مدیریت،درمان مشکلات شنوایی و تعادل اشاره کرد. تجویز سمعک فیتینگ و دیگر وسایل کمک شنوایی در بیماران با عارضه کم شنوایی نیز بر عهده آنها می باشد. در زمینه کاشت حلزون شنوایی و برنامه ریزی پُرتز کاشت حلزون نیز مهارت داشته و مشاوره نیز ارائه می دهند.
ادیولوژی ( شنوایی شناسی)
ادیولوژی یا شنوایی شناسی چیست: یکی از رشته های زیر مجموعه پزشکی است که در گروه رشته های توانبخشی قرار می گیرد. دانش آموزان رشته های تجربی پس از شرکت در کنکور سراسری می توانند این رشته را انتخاب و در آن تحصیل نمایند. رشته ادیولوژی یا شنوایی شناسی در حال حاضر در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی شنوایی شناسی دانشجو می پذیرد. فارغ تحصیلان این رشته می توانند پس از فراغت اقدام به گرفتن مجوز کار از نظام پزشکی کنند و مشغول به کار شوند. حیطه کار ادیومتریست بسیار وسیع است و افراد متخصص این رشته می توانند در هر کدام از این حیطه ها بر اساس علاقه مندی فعالیت نمایند. ارزیابی شنوایی در تمامی سنین و در تمامی افراد، تجویز انواع سمعک بر اساس کم شنوایی مختلف، توانبخشی شنوایی و تعادل، ارزیابی و توانبخشی تعادل و سرگیجه، ارزیابی و توانبخشی وزوز یا تینیتوس گوش، ساخت انواع قالب های ضد آب و ضد صوت بخشی از فعالیت کارشناسان حوزه رشته ادیولوژی و متخصص ادیولوژیست می باشد. توسعه در ابعاد مختلف این رشته روز به روز در حال گسترش است.
متخصص ادیولوژیست کیست و چه وظایفی دارد؟
در خانواده هایی که به تازگی تشخیص کم شنوایی در نوزادان آنها داده شده است ادیولوژیست وظیفه مشاوره به این افراد را دارد. شاید این سوال برای شما هم پیش آید که دکتر ادیولوژیست کیست و چه وطیفه ای دارد؟ آموزش مهارت در ارتباط با دیگران و برای سازگاری با کم شنوایی اکتسابی در افراد بزرگسال نیز جزء وظایف ادیولوژیست یا ادیومتریست می باشد.
شنوایی شناس مشارکت در برنامه هایی همانند اجرا و برنامه ریزی برنامه های حفظ شنوایی فردی و صنعتی، غربالگری نوزادان در زمان تولد، غربالگری سیستم شنوایی، پیشگیری از کم شنوایی و ساخت و فیتینگ تجهیزات شنوایی نقش مهمی را داراست.
تاریخچه ادیولوژیست
سربازانی که در زمان جنگ جهانی دوم از نظر شنوایی دچار مشکل می شدند و به دلیل وجود سر و صداهای ناشی از انفجار و تیراندازی و غیره دچار افت شنوایی می شدند برای درمان و بهبود سیستم شنوایی نزد متخصصانی می رفتند که امروزه در پاسخ به سوال ادیولوژیست کیست به آنها شنوایی شناس اطلاق میشود. شکل گیری این رشته یعنی شنوایی شناسی پس از جنگ جهانی دوم بود و پس از نشست متخصصین گفتار درمانی، معلمان ناشنوایان، گفتار درمان ها و پزشکان شکل گرفت. به طور دقیق مشخص نیست که چه شخصی برای اولین بار از واژه شنوایی شناس استفاده کرده است اما شخصیتی که در ترویج و شناختن این رشته تلاش نمود شخصی به نام Reymond Carhart بوده است.
این رشته در دهه 40 میلادی به صورت آکادمیک وجود داشت و با پیشرفت بسیار زیادی که داشت اکنون می توان تا مقطع دکترای تخصصی در این رشته ادامه تحصیل داد. به واسطه صنعتی شدن و افزایش روز افزون سالمندان در جوامع امروزی این موضوع که دکتر ادیولوژیست کیست دارای اهمیت زیادی گشته است و از همین رو رشته دانشگاهی ادیولوژیست نیز بسیار بیشتر از سابق مورد توجه قرار گرفته است. در ایران نیز این رشته در دانشگاه ملی (شهید بهشتی) و در مقطع کاردانی تدریس می شد. بعد ها در مقاطع کارشناسی زیر نظر وزارت علوم جذب نیرو در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی صورت گرفت. همچنین از سال 1371 در مقطع کارشناسی ارشد دانشجوی معدودی جذب و سال 1387 پذیرش دانشجوی دکترا آغاز شد. همچنین برای کسب اطلاع از انواع بیماری های گوش از جمله وزوزگوش و پاسخ به این سوال که وزوز گوش نشانه چیست به دیگر مقالات سایت مراجعه نمایید.
حیطه های فعالیت متخصص ادیولوژیست
حیطه های فعالیت افراد کارشناس در حوزه شنوایی شناسی یا ادیولوژی در چهار بخش اصلی می باشند که عبارتند از: 1- شنوایی شناس حفاظت و پیشگیری 2- شنوایی شناس توانبخشی 3- شنوایی شناس تشخیصی 4- شنوایی شناس حفاظت و پیشگیری. در حرف های مختلف می توان متناسب با کار و فعالیت هر کدام از کارشناسان این حوزه را به کار گماشت و برای مدیریت و ساماندهی کاهش مشکلات شنوایی از این افراد استفاده کرد. همانطور که از عنوان این شاخه پیداست بیشتر بر پیشگیری از آسیب و ایجاد معلولیت در سیستم شنوایی متمرکز می باشد. دراین شاخه بر اساس روشی به نام غربالگری (Screening) که در سطوح مختلفی هم انجام می پذیرد اقدام می شود.خرید سمعک باید با مشورت ادیولوژیست انجام شود، چون او با دانش شنوایی‌شناسی بهترین دستگاه و برنامه توانبخشی را متناسب با نیاز فرد توصیه می‌کند.
سطوح غربالگری شامل:
- در کاخانه ها و مکان های صنعتی شلوغ
- برای نوزادان قبل از تولد، مهد کودک ها و مدرسه ها
- مکان های نظامی و همچنین انتظامی
- انجام پروژه های بررسی میزان آلودگی صوتی، مشخص کردن نقاط مجاز و غیر مجاز و حساسیت شنوایی
- حضور در برنامه هایی در جهت ارائه راه کارهای کاهش و کنترل اصوات
- اجرای برنامه های حفاظت شنوایی
ادیولوژیست یا شنوایی شناس توانبخشی
توانبخشی به دو قسمت اصلی تقسیم می شود که شامل: شنوایی و توانبخشی.
توانبخشی شامل ارزیابی شنوایی، تجویز سمعک و تنظیم نمودن وسایل کمک شنوایی همچنین ارزیابی دقیق افرادی که کاندید کاشت قسمت حلزونی هستند. تربیت شنوایی، کمک به سازگاری روانی – اجتماعی، مهارت در بحث ارتباطی، توانبخشی به افراد دارای وزوز گوش و اختلالات شنوایی از دیگر حیطه هاست. در سایت تهران صفیر برای آشنایی بیشتر با انواع سمعک و برندهای گوناگون، مقالات جامعی نوشته شده است. به عنوان مثال می توانید مقاله سمعک یونیترون را مطالعه نمایید.
شنوایی شناسی تشخیصی
این قسمت به دو بخش برای کودکان و بزرگسالان تقسیم می شود و شامل ارزیابی ها ارزیابی های اختلالات شنوایی همچنین ایجاد تعادل به وسیله فیزیولوژی، تست های رفتاری و الکتروفیزیولوژیک می باشد. همچنین برای آشنایی با سمعک ناشنوایان می توانید به دیگر مقالات سایت مراجعه نمایید.
وظایف شنوایی شناسی چیست
شنوایی شناس یا دکتر ادیولوژیست دارای وظایف مختلفی است که همگی در جهت تشخیص، کاهش و درمان مشکلات شنوایی و گوش می باشد. کارشناسان شنوایی شناسی و ادیومتریست در مراکز مختلفی از جمله کلینیک های شنوایی شناسی، درمانگاه ها، بیمارستان ها و نیز مراکز دانشگاهی و توانبخشی مشغول به فعالیت می باشند. در ادامه بخشی از وظایف شنوایی شناس به صورت مختصر آمده است:
- محافظت از شنوایی، جلوگیری کردن از صدمه رسیدن به شنوایی، انجام غربالگری در مراکزی مانند کارخانجات، اردوگاه ها، کارگاه ها و غیره.
- تشخیص انواع وزوز گوش و درمان آن بدون دارو و جراحی
- ارزیابی میزان افت شنوایی، تجویز مناسب سمعک ، فیتینگ و کمک به سازگار شدن با وسیله کمک شنوایی
- حضور در انجام پروژه هایی مربوط به تعادل و شنوایی
- بررسی عملکرد شنوایی در بزرگسالان،کودکان و همچنین نتیجه این بررسی به همراه مشاوره شنوایی شناس بر اساس انجام آزمون های فیزیولوژیکی، رفتاری و معاینات بالینی.
- حضور و نظارت درجهت انجام مناسب راهکار هایی در جهت ارتباط بین مربیان و کم شنوایان و غیره
- حضور در پروژه های در زمینه اختلالات شنوایی و تعادل
- مدیریت و ارزیابی در مراکز شنوایی شناس
- غربالگری شنوایی در افراد خرد سال، کودک و بچه های تازه متولد شده.
اهمیت شنوایی‌شناسی در سلامت گوش و شنوایی
شنوایی‌شناسی علمی است که به بررسی و ارزیابی سلامت گوش و عملکرد شنوایی می‌پردازد. سلامت شنوایی تأثیر مستقیم بر ارتباطات کلامی، یادگیری و کیفیت زندگی افراد دارد. ارزیابی‌های شنوایی به تشخیص زودهنگام مشکلات گوش و شنوایی کمک می‌کند. افرادی که مشکلات شنوایی دارند ممکن است دچار اختلالات تمرکز، یادگیری یا حتی افسردگی شوند. شنوایی‌شناسی به پیشگیری از آسیب‌های دائمی گوش نیز کمک می‌کند. این علم نقش کلیدی در انتخاب دستگاه‌های کمک شنوایی، سمعک و برنامه‌های توانبخشی شنوایی دارد. همچنین شناسایی اختلالات مادرزادی یا ناشی از بیماری‌های مختلف از طریق شنوایی‌شناسی ممکن است. پایش شنوایی کودکان و سالمندان اهمیت ویژه‌ای دارد. شنوایی‌شناسان به آموزش خانواده‌ها و مراقبت‌های پیشگیرانه کمک می‌کنند. در مجموع، شنوایی‌شناسی موجب حفظ و ارتقای سلامت گوش و کیفیت زندگی افراد میشود.سمعک نامرئی با راهنمایی ادیولوژیست و بر اساس اصول شنوایی‌شناسی انتخاب میشود تا کاهش شنوایی را بدون دیده شدن دستگاه به‌طور مؤثر جبران کند.
روش‌های تشخیص و درمان مشکلات شنوایی
-
آزمون شنوایی (Audiometry): اندازه‌گیری حساسیت شنیداری فرد در فرکانس‌ها و شدت‌های مختلف.
-
تست شنوایی گفتاری: بررسی توانایی درک گفتار و تشخیص کلمات در محیط‌های مختلف.
-
تست‌های تمپانومتری: ارزیابی عملکرد پرده گوش و استخوانچه‌ها.
-
تست‌های الکتروفیزیولوژیک: اندازه‌گیری پاسخ‌های عصبی به صدا برای تشخیص مشکلات شنوایی عصبی.
-
مشاوره و آموزش: ارائه توصیه‌های رفتاری و محیطی برای کاهش آسیب شنوایی.
-
سمعک و تجهیزات کمکی: استفاده از دستگاه‌های کمکی برای بهبود شنوایی در افراد با کاهش شنوایی.
-
توانبخشی شنوایی: برنامه‌های تمرینی و آموزشی برای تقویت مهارت‌های شنیداری و گفتاری.
-
درمان دارویی یا جراحی: در موارد خاص اختلالات گوش میانی یا آسیب‌های جدی گوش.
-
پایش منظم: بررسی دوره‌ای شنوایی برای کنترل پیشرفت یا تغییر وضعیت شنوایی.
-
پشتیبانی روانی: کمک به کاهش استرس و مشکلات روانی ناشی از کاهش شنوایی.
فرق بین ادیولوژیست و متخصص گوش و حلق و بینی
ادیولوژیست به بررسی، تشخیص و توانبخشی مشکلات شنوایی و تعادل می‌پردازد، بدون اینکه جراحی انجام دهد. وظیفه اصلی آن ارزیابی شنوایی، تجویز سمعک و ارائه برنامه‌های توانبخشی شنوایی است. متخصص گوش و حلق و بینی (ENT) پزشک است و می‌تواند بیماری‌های گوش، حلق و بینی را تشخیص داده و جراحی انجام دهد. ENT روی مشکلات ساختاری، التهابی و عفونی گوش تمرکز دارد، در حالی که ادیولوژیست روی عملکرد شنیداری و توانبخشی متمرکز است. در بسیاری از موارد، همکاری این دو تخصص لازم است؛ ENT مشکلات فیزیکی گوش را درمان می‌کند و ادیولوژیست بازتوانی شنوایی را مدیریت می‌کند. ادیولوژیست بیشتر نقش پیشگیری، آموزش و توانبخشی دارد. در نهایت، هر دو تخصص مکمل یکدیگر در حفظ سلامت شنوایی هستند.
چه زمانی باید به ادیولوژیست مراجعه کنیم؟
افرادی که کاهش شنوایی ناگهانی یا تدریجی دارند باید به ادیولوژیست مراجعه کنند. مشکلات در درک گفتار، شنیدن صداهای آرام یا گفت‌وگو در محیط‌های پرصدا علامت هشدار است. وزوز گوش یا احساس پر بودن گوش نیز نیاز به بررسی دارد. کودکان با تأخیر در گفتار یا پاسخ ندادن به صداها باید ارزیابی شوند. سالمندان با کاهش شنوایی مرتبط با سن می‌توانند از توانبخشی شنوایی بهره‌مند شوند. افرادی که در محیط‌های پرسر و صدا کار می‌کنند یا سابقه خانوادگی مشکلات شنوایی دارند نیز باید پایش شوند. مراجعه زودهنگام باعث پیشگیری از آسیب‌های دائمی میشود. افراد با سابقه جراحی یا بیماری گوش نیز نیاز به بررسی دوره‌ای دارند. برنامه‌های توانبخشی زودهنگام کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد. در کل، هر تغییر قابل توجه در شنوایی نیازمند ارزیابی تخصصی است.
مشاغل ادیومتریست
بسیاری از متخصصان در درمانگاهها، مطب‌ها و بیمارستان‌ها مشغول به فعالیت هستند. همچنین در مدارس کم شنوایان و مرکز های مختص به سالمندان متخصصان شنوایی شناس خدمات رسانی و مشغول به کار هستند. تعدادی از آنها در دفاتر خصوصی که توسط خودشان تاسیس می کنند فعالیت دارند و شما را در انتخاب بهترین برند سمعک و تجویز درست آن راهنمایی می کنند.
سخن پایانی
شنوایی یکی از حیاتی‌ترین حواس انسان است که تأثیر مستقیم بر ارتباطات، یادگیری و کیفیت زندگی دارد. ادیولوژیست‌ها و شنوایی‌شناسان با ارزیابی دقیق، تشخیص به‌موقع و ارائه راهکارهای درمانی و توانبخشی، نقش مهمی در حفظ و بهبود شنوایی ایفا می‌کنند. همکاری بین ادیولوژیست و متخصص گوش و حلق و بینی باعث میشود مشکلات شنوایی از هر جنبه‌ای بررسی و درمان شوند. مراجعه به موقع به این متخصصان، پیشگیری از آسیب‌های دائمی و افزایش کیفیت زندگی را ممکن می‌کند. در نهایت، توجه به سلامت شنوایی و استفاده از امکانات تشخیصی و درمانی می‌تواند تفاوت بزرگی در زندگی روزمره و روابط اجتماعی افراد ایجاد کند.خرید سمعک برنافون با مشورت ادیولوژیست و استفاده از دانش شنوایی‌شناسی تضمین می‌کند که دستگاه مناسب برای هر نوع کاهش شنوایی انتخاب شود.
پرسش های رایج
پرسش های در مورد رشته شنوایی شناسی یا ادیولوژی وجود دارد که بسیار رایج هستند. این پرسش ها در زمینه حوزه کاری و مدرک دانشگاهی و سوال های از این دست می باشند. این پرسش های در قسمت های قبلی به طور مفصل آورده شده است با این حال در ادامه به این پرسش ها پاسخ خواهیم داد.
ادیولوژیست کیست؟
متخصص ادیولوژیست یا شنوایی شناس کسی است که میزان کم شنوایی افراد مختلف را اندازه می گیرد و همچنین مشکلات شنوایی را تشخیص می دهد.
حوزه کاری یک ادیولوژیست چیست؟
ادیولوژیست علاوه بر سنجش شنوایی، به بررسی دلایل سرگیجه و تعادل و توانبخشی آن، سنجش میزان وزوز گوش و ارائه راهکار برای کاهش آن و تجویز سمعک برای افراد مختلف می پردازد.
ادیولوژیست ها چه مدارک دانشگاهی دارند؟
به افرادی که در رشته شنوایی شناسی یا audiology تحصیل کرده باشند و فارغ تحصیل شده باشند ادیولوژیست می گویند این افراد به ترتیب می توانند در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی تحصیل کنند.
تجویز سمعک کار چه کسی است؟
یکی از وظایف اصلی شنوایی شناس یا ادیولوژیست، تجویز سمعک می باشد و ادیولوژیست تنها کسی است که صلاحیت علمی و عملی برای این کار را دارد. تجربه ادیولوژیست نقش کلیدی در تجویز موفق سمعک دارد.
نویسنده: دکتر ایوب ولدبیگی
دارای مدرک دکترای تخصصی شنوایی شناسی Doctor of philosophy Degrees( Ph.D.) Audiology از دانشگاه علوم پزشکی ایران (IUMS)، مدرس و عضو کادر آموزش دانشگاه، حیطه فعالیت تجویز انواع سمعک های به روز دنیا، ارزیابی تخصصی شنوایی و درمان وزوز گوش.
خوب بشنوید خوب زندگی کنید
سمعک تهران صفیر
دکتر ولدبیگی