بیماری خودایمنی گوش یکی از اختلالات نادر اما جدی است که در آن سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به بافت‌های سالم گوش حمله می‌کند و باعث التهاب، کاهش شنوایی و مشکلات تعادلی می‌شود. گوش انسان اندامی بسیار حساس است و هرگونه آسیب در عملکرد آن می‌تواند کیفیت زندگی را تحت‌تأثیر قرار دهد. تشخیص زودهنگام این بیماری برای جلوگیری از پیشرفت آسیب و حفظ سلامت شنوایی اهمیت زیادی دارد.

 

چرا بیماری خودایمنی گوش اهمیت دارد؟

اگرچه بیماری خودایمنی گوش نسبت به سایر اختلالات شنوایی شیوع کمتری دارد، اما به دلیل سرعت پیشرفت و احتمال ایجاد آسیب دائمی در شنوایی، موضوعی بسیار مهم در سلامت گوش محسوب می‌شود. این بیماری معمولاً با علائمی مانند کاهش تدریجی شنوایی، وزوز گوش، احساس پری گوش و سرگیجه خود را نشان می‌دهد و در صورت عدم تشخیص به‌موقع، می‌تواند منجر به اختلالات شدید تعادلی یا حتی ناشنوایی شود.

آگاهی از نشانه‌ها و روش‌های تشخیص و درمان، نقش حیاتی در جلوگیری از پیشرفت این اختلال دارد و به بیماران کمک می‌کند تا کیفیت زندگی خود را حفظ کنند.

تعریف بیماری اتوایمیون گوش

بیماری اتوایمیون گوش Autoimmune Inner Ear Disease یا AIED نوعی اختلال نادر است که در آن سیستم ایمنی بدن به جای دفاع از اندام‌ها در برابر عوامل بیماری‌زا، به ساختارهای گوش داخلی حمله می‌کند. این حمله منجر به التهاب، آسیب به سلول‌های مویی حلزون و اختلال در انتقال سیگنال‌های شنوایی به مغز می‌شود.

در واقع، بیماری خودایمنی گوش نمونه‌ای از بیماری‌های خودایمنی عمومی است که می‌تواند بخش‌های مختلف بدن را درگیر کند. تفاوت اصلی آن در این است که اثرات بیماری مستقیماً بر شنوایی و تعادل بیمار نمود پیدا می‌کند. اگر این بیماری به موقع تشخیص داده نشود، ممکن است منجر به کاهش شنوایی دائمی گردد.

 

علائم رایج

علائم بیماری خودایمنی گوش می‌توانند به‌تدریج ظاهر شوند یا در مدت کوتاهی شدت بگیرند. در بسیاری از بیماران، نشانه‌ها ابتدا خفیف هستند اما با گذشت زمان شدت می‌یابند. مهم‌ترین علائم عبارت‌اند از:

• کاهش شنوایی تدریجی یا ناگهانی: این علامت بارزترین نشانه بیماری است و معمولاً هر دو گوش را درگیر می‌کند.
• وزوز گوش (Tinnitus) : صدای زنگ، سوت یا خش‌خش مداوم در گوش از دیگر علائم رایج این بیماری است.
• سرگیجه و مشکلات تعادلی: به دلیل درگیری بخش دهلیزی گوش داخلی. احتمال بروز این نشانه ها وجود دارد.
• احساس پری یا فشار در گوش: این نشانه ناشی از التهاب و اختلال در مایعات گوش داخلی می باشد.

شدت علائم در بیماران متفاوت است و گاهی اوقات با بیماری‌های دیگری مانند منیر یا عفونت گوش اشتباه گرفته می‌شود. همین موضوع اهمیت تشخیص دقیق را دوچندان می‌کند.

 

سوالات متداول درباره بیماری خودایمنی گوش

۱) بیماری خودایمنی گوش چیست؟
بیماری خودایمنی گوش وضعیتی است که در آن سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به بافت‌های گوش داخلی حمله می‌کند و باعث کاهش شنوایی، التهاب و مشکلات تعادلی می‌شود.

۲) مهم‌ترین علائم بیماری خودایمنی گوش کدام‌اند؟
کاهش تدریجی شنوایی، وزوز گوش، احساس پری گوش، نوسان شنوایی، سرگیجه و اختلالات تعادل از شایع‌ترین علائم این بیماری هستند.

۳) علت بروز بیماری خودایمنی گوش چیست؟
علت دقیق مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی، ابتلا به برخی بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس یا روماتیسم، عفونت‌ها و واکنش‌های غیرطبیعی سیستم ایمنی می‌توانند نقش داشته باشند.

۴) آیا بیماری خودایمنی گوش قابل درمان است؟
بله. اگر بیماری زود تشخیص داده شود، معمولاً با داروهای ضدالتهاب، کورتیکواستروئیدها، داروهای سرکوب‌کننده ایمنی و در برخی موارد تزریق داخل گوش قابل کنترل است. تشخیص دیرهنگام ممکن است باعث آسیب دائمی شنوایی شود.

۵) چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر کاهش شنوایی ناگهانی، وزوز شدید، سرگیجه یا نوسان شنوایی بیش از چند روز ادامه پیدا کند، مراجعه فوری به متخصص گوش و حلق و بینی ضروری است.

۶) تشخیص بیماری خودایمنی گوش چگونه انجام می‌شود؟
این بیماری با معاینه تخصصی، تست‌های شنوایی (Audiometry)، ارزیابی تعادل، تست‌های خونی و گاهی MRI تشخیص داده می‌شود.

جمع بندی

بیماری خودایمنی گوش اگرچه نسبتاً نادر است، اما به دلیل پیشرفت سریع و احتمال آسیب دائمی به سیستم شنوایی، نیازمند تشخیص سریع و درمان دقیق است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی به‌اشتباه به سلول‌های سالم گوش حمله می‌کند و علائمی مانند کاهش شنوایی، وزوز و سرگیجه ایجاد می‌شود. آگاهی از علائم هشداردهنده و مراجعه زودهنگام به متخصص می‌تواند از بروز آسیب‌های شدید جلوگیری کند و شانس حفظ شنوایی را افزایش دهد. با درمان‌های دارویی مناسب و پیگیری منظم، بسیاری از بیماران می‌توانند علائم خود را کنترل کرده و کیفیت زندگی مطلوبی را تجربه کنند.