پرش به محتوا 
تشخیص پرشنوایی گوش (هایپراکوزیس) یکی از اختلالات مهم شنوایی است که میتواند این حس حیاتی را از یک نعمت به چالشی آزاردهنده تبدیل کند. در این وضعیت، فرد نسبت به صداهای معمولیِ محیط حساسیت بیشازحد دارد؛ بهگونهای که صداهایی کاملاً طبیعی برای دیگران، برای فرد مبتلا آزاردهنده یا حتی دردناک احساس میشود و کیفیت زندگی او را بهشدت تحتتأثیر قرار میدهد.
چرا تشخیص پرشنوایی اهمیت دارد؟
تشخیص اختلال پرشنوایی اهمیت بالایی دارد، زیرا این وضعیت نه تنها بر سلامت شنوایی بلکه بر سلامت روانی و اجتماعی افراد هم اثر می گذارد. افراد مبتلا ممکن است دچار اضطراب اجتماعی شوند، از محیط های شلوغ پرهیز کنند و حتی روابط کاری و خانوادگی شان آسیب ببیند. آگاهی از تعریف دقیق، علائم، علل ایجادکننده، روش های تشخیص و درمان، به بیماران و پزشکان کمک می کند تا مسیر مدیریت بیماری روشن تر شود.
تعریف هایپراکوزیس
هایپراکوزیس (Hyperacusis) اصطلاحی است که به حساسیت غیرعادی و بیش ازحد گوش به صداها اطلاق می شود. در این وضعیت، آستانه تحمل شنوایی فرد کاهش پیدا می کند و صداهایی که در حالت طبیعی مشکلی ایجاد نمی کنند، برای بیمار غیرقابل تحمل می شوند.
در افراد مبتلا به اختلال پرشنوایی (هایپراکوزیس)، خرید سمعک با تنظیمات دقیق میتواند به کنترل شدت صدا و کاهش ناراحتیهای شنیداری کمک کند.
این اختلال معمولاً به دو شکل اصلی ظاهر می شود:
- پرشنوایی عمومی: که در آن اکثر صداهای محیطی غیرقابل تحمل هستند.
- پرشنوایی انتخابی: که در آن فرد فقط به صداهای خاصی مانند صدای فلز یا صدای مکانیکی حساسیت دارد.
تشخیص اختلال پرشنوایی زمانی مطرح می شود که این حساسیت باعث اختلال در زندگی روزمره شود. باید توجه داشت که هایپراکوزیس با وزوز گوش متفاوت است، هرچند در بسیاری از بیماران این دو مشکل به صورت همزمان دیده می شوند.
علائم و نشانه ها برای تشخیص پرشنوایی گوش
علائم هایپراکوزیس میتوانند از خفیف تا شدید متغیر باشند. آنچه اهمیت دارد این است که شدت این علائم معمولاً ارتباط مستقیمی با کیفیت زندگی بیمار دارد و میتواند فعالیتهای روزمره را مختل کند. برخی از رایجترین نشانهها عبارتاند از:
-
احساس درد، فشار یا ناراحتی در گوش هنگام شنیدن صداهای معمولی مانند صحبت کردن یا صدای تلویزیون
-
کاهش تحمل حضور در محیطهای شلوغ مانند مراکز خرید، خیابانهای پرتردد یا رستورانها
-
افزایش اضطراب، تنش یا استرس هنگام مواجهه با صداهای ناگهانی یا بلند
-
اجتناب از فعالیتهای اجتماعی، کاری یا تفریحی به دلیل ترس از مواجهه با صدا
در موارد شدید، این اختلال ممکن است باعث انزوا، اختلال خواب و خستگی ذهنی نیز شود.
سوالات متداول درباره تشخیص پرشنوایی گوش
۱. پرشنوایی گوش چیست و چه تفاوتی با وزوز دارد؟
پرشنوایی به معنی حساسیت بیش از حد به صداهای معمولی است، در حالی که وزوز گوش به شنیدن صدای داخلی بدون منبع خارجی گفته میشود. این دو ممکن است همزمان رخ دهند.
۲. آیا پرشنوایی یک بیماری دائمی است؟
خیر. در بسیاری از بیماران، با تشخیص درست و درمانهای مناسب مانند توانبخشی شنوایی و مدیریت استرس، علائم قابل کنترل یا قابلبهبود هستند.
۳. چه عواملی باعث بروز پرشنوایی میشوند؟
علل متنوعاند: آسیب گوش داخلی، صداهای بلند، ضربه به سر، اختلالات عصبی، استرس شدید، میگرن، بیماری منییر و مصرف داروهای اتوتوکسیک.
۴. آیا استفاده از سمعک به درمان پرشنوایی کمک میکند؟
بله. سمعکهای دارای تنظیمات اختصاصی میتوانند شدت صدای ورودی را کنترل و تحمل صوتی بیمار را افزایش دهند.
۵. چگونه میتوان پرشنوایی را تشخیص داد؟
از طریق آزمونهای شنواییسنجی، ارزیابی آستانه ناراحتی صوتی (LDL)، بررسی سابقه پزشکی و علائم همراه توسط متخصص شنواییشناسی یا ENT.
۶. بهترین درمانهای پرشنوایی چیست؟
توانبخشی شنوایی، تنظیمات صوتی سمعک، CBT، مدیریت استرس، پرهیز از هدفونِ بلند و درمان بیماریهای زمینهای.
جمعبندی تشخیص پرشنوایی گوش
پرشنوایی گوش یا هایپراکوزیس اختلالی است که با حساسیت غیرطبیعی به صداهای معمولی بروز میکند و میتواند موجب درد گوش، اضطراب و محدودیتهای اجتماعی شود. شناخت علائم و علتهای این مشکل نقش مهمی در تشخیص و انتخاب درمان مناسب دارد. در بسیاری از موارد، توانبخشی شنوایی، تنظیمات دقیق سمعک، مدیریت استرس و مداخلات تخصصی میتوانند ناراحتی بیمار را کاهش داده و تحمل صوتی او را بهبود بخشند.